ANATOMİ VE BİYOMEKANİK AYAK TABANLARI

Genelde insan tabanlarının rolü ayakta dururken sağlam esas sağlamak olduğu sanılır. Evrim gelişmesi açısından bakıldığından, insan ayak tabanı dinamik mekanizm gibi gelişmiştir, bu yüzden ayakta durmaya uygun değildir bu yüzden yorgunluk ve ağrı hissi verir. Nasıl ki oturmayı ayakta durmaktan daha çok tercih ediyoruz, aynı şekilde ayakta durmak hareket etmekten daha rahattır.

Yegane işlevsel bütün olarak, ayak tabanları elakstik tüy gibidir ki bu da yürüme devresinde dayanma ve yürüme devresinde itici gücü temsil eder. Anatomik açıdan üç kısma bölünmektedir (Resim 2'ye bak). Bilek ve topuk arka kısmı kemiği, orta kısmı yuvarlak kemik, kare biçimindeki kemiği meydna getirir, üç adet kamaya benzer kemik, ön kısmı ayak alt kısmını ihtiva eder, ayak bileği 14 adet kemik ve iki adet esas kemiği ihtiva eder. Demek ki ayak bileği çok komplike bir biçimde yapılış ve toplam olarak ayak bileği 14 kemikten ibarettir (iki adet sesam kemiği dahil) olup bütün bunlar kuvvetli başlar ve uzun ve kısa diz altı kasları ile birbirine bağlıdır. Demek ki ayak bileği çok komplike bir biçimde yapılmış ve toplam olarak 26 kemiği vardır (iki adet sesam kemiği dahili ile toplam olarak 28 adet kemiği vardır), ve bütün bunlar uzun bağlar güçlü bağlar ve uzun ve kısa dizaltı kasları ile bağlıdır. Bu şekildeki yapı ortak ve birbirine bağlı tüm anatomik elemanların hareketini sağlar.

Basınç süresince vucüt ağırlığı diz altından bilek kemiğine ve daha sonra topuk kemiğime ve kısmen ayak tabanının ön kısmına, bilhassa alt kısmının ön kemiği başına taşınır. Üç nokta dolaysız dayanağı teşkil eder - tuber kalkaneusa (1), metatarzal kemiği V. başı (2), metatarzal kemiği I . başı (3). Kemiklerle bağlı işbu üç nokta, ligament (kemik bağ dokusu) ve kaslarla birlikte iki uzunlamasına (iç ve dış) ve iki adet yanlamasına (ön ve dış) ayak tabanını teşkil eder (Resim 3).

Uzunlamasına ayak tabanları tuber kalkanues'tan başlar ve dayanak noktaları olarak ileriye doğru uzanır. İç ayak tabanı tube kalkaneus'tan, talus üzerinden, koni kemiğinden, ilk koni kemiğinden ve vucüt uzunlamasına doğru I. metatarzal kemikleri aynısının başında biter bunun yanısıra uzunlamasına ayak tabanları tonozu kuboid ve V. metaterzal kemiği vucüdündan uzanır ve başında sona erer. Ayak tabanı tonozu en yüksek noktası konili kemik olup yerden 15mm yüksekliktedir ve dış kuboid kemik ise yerden aşağı yukarı 5mm yüksekliktedir. Ön kesinlemsine olan ayak tabanı tonozu I - V metaterzal kemiklerinin başlarını II. metaterzal kemiği başının en yüksek noktası ile birleştirmektedir. Arka kesinlemesine ayak tabanı tonozu üç konili ve kuboid kemiği bölgesinde bulunur.

Ayak tabanları tonozları, statiği ve dinamiğinde demek ki güçlü bağlar, intrinziv ayak tabanı kasları ve m.triceps surae dışında diz altı bütün kasları iştirak eder. Tonoz şeklini veren ve iştirak eden ligamentlerden en önemli olarak lig.calcaneonaviculare - LC, lig.plantare longum - LP te aponeurosis plantaris – AP sözkonusu etmemiz gerekir.

Ayak tabanları tonozları daha çocuk ana rahminde iken meydana gelir, ancak çocukların ayak tabanlarında var olan yağlı yastıkların kalınlığı azaldığı zaman ancak iki yaşından sonra belli olarak görülür.

Dik yürüme insan cinsi için karakteristiktir ve esas olarak hepimizde aynı olmasına rağmen bazı küçük farklılıklar yüzünden uzaktan bile arkadaşları veya tanıdıklarımızı tanımamızı sağlar.